Ooievaar James, Y0822

Status 10 december 2023

Het laatste nieuws van James is helaas niet goed. In de vorige update was er nog de opmerkelijke late oversteek van de Sahara door deze ooievaar. Hij was de eerste vogel van ons project die nog zo laat in het najaar, eind oktober, zo ver doorvloog naar het zuiden. We weten inmiddels dat James wel degelijk de overkant van de grote woestijn heeft gehaald: op 2 november bereikte de ooievaar Mali, na een tocht van ruim een week over de Sahara, door het oosten van Mauritanië.

In het westen van Mali liep het helaas na een tiental dagen fout. De vogel begon aan wat een normaal patroon leek voor een in de Sahel overwinterende ooievaar: een wijde actieradius in een gebied van een paar honderd vierkante kilometer, maar dan liep het om onbekende reden fout. Of de vogel door mensen is gedood of dat het kadaver met de zender werd aangetroffen toen hij al dood was zal nooit bekend zijn, maar in elk geval kwam de zender uiteindelijk in menselijke handen terecht. De zender, die nog geruime tijd signalen doorgaf, bevond zich in een gebouw in een klein dorpje met de naam Mourdiah. Helaas dus ook game over voor James. Mali is tegenwoordig al enkele jaren een conflictgebied, dus het ziet er niet naar uit dat we ter plekke info zullen kunnen vergaren over de dood van James of dat we de zender zouden kunnen recupereren. Hij gaf ons wel het heel interessante inzicht dat ooievaars ook nog laat in het najaar alsnog kunnen doorvliegen vanuit Marokko naar West-Afrika, iets wat nog geen van onze andere zenderooievaars hem had voorgedaan. 

Status 5 november 2023

James, de nestgenoot van Wout, was bij de vorige update blijven plakken in de buurt van Casablanca in Marokko. Hoewel ze samen al vroeg uit het Zwin waren vertrokken op 11/08, leek James wat terughoudender dan Wout, die in september de Sahara overstak naar West-Afrika. Een echt ‘zittend gat’ had James niet, want in de eerste helft van oktober zwierf de vogel langs de kust ten noorden en ten zuiden van Casablanca. Dat zwerfgedrag kan er op gewezen hebben dat James nog trekkriebels had en nog niet van plan was zich op een plek voor de winter te vestigen. En, inderdaad, op 15/10 vloog de vogel resoluut verder zuidwaarts, meer het binnenland in, in de richting van Marrakech. Een paar dagen en ruim 260 kilometer later bereikte James het Atlasgebergte. Die barrière deed de vogel westwaarts afbuigen en uiteindelijk ging het weer noordwaarts. Hij kwam terecht net ten noorden van Marrakech, bij een dorpje genaamd Caid Jilali. Het lokale afvalstort was snel gevonden. Na een kleine week sloegen de trekkriebels weer toe, en op 24/10 deed James een nieuwe poging richting zuiden. Deze keer hield de ooievaar een meer westelijke koers aan, en zo werd de barrière van het hoge Atlasgebergte dicht bij de kust omzeild. Het laatste signaal kwam van 25/10 in het zuiden van Marokko, en James leek dan resoluut op koers om alsnog de Sahara over te steken! Dat is best wel opmerkelijk: de ooievaars van ons zenderproject die de grote woestijn overstaken deden dat totnutoe relatief vroeg in de herfst en zonder veel tijd te spenderen in Marokko. James zat echter al vanaf eind augustus in Marokko en bleef hier en daar hangen, soms wekenlang. Dat hij uiteindelijk na bijna twee maand in Marokko eind oktober toch nog begon aan de oversteek van de Sahara is opvallend, en hij is de eerste van onze vogels die zo laat nog op weg gaat naar West-Afrika. Zoals we inmiddels weten is het gebruikelijk dat vogels die de Sahara oversteken een aantal dagen van de radar verdwijnen doordat de zender geen verbinding kan maken met een gsm-netwerk. Hopelijk krijgen we snel nieuws dat James veilig en wel de Sahara is over geraakt!

Status 30 september 2023

James, de nestgenoot van Wout, zat tot 23/09 bij de stad Kénitra in Noord-Marokko. Die dag vloog de vogel verder zuidwaarts. Na een stop van enkele dagen bij de stad Rabat, ging het nog een eindje verder naar het zuiden. Sinds 26/09 zit James bij de stad Mohammedia, net ten noorden van Casablanca. Zo te zien wordt er – wat had je gedacht – vooral voedsel gezocht op een afvalstort een 12-tal kilometer landinwaarts. Overnachten doet James niet ver van de zee, in het centrum van Mohammedia, op hoge gebouwen of in bomen.

Status 12 september 2023

James stak op 28/08, een dag later dan nestgenoot Wout, de Straat van Gibraltar over. De dag nadien bereikte James de omgeving van de stad Kénitra in Noordwest-Marokko. Daar is hij sindsdien niet meer weggegaan. De vogel pendelt er dagelijks een korte afstand tussen een afvalstort aan de noordkant van de stad (om voedsel te zoeken) en een meer op korte afstand daarvan (om te slapen). Heeft James zijn eindbestemming voor deze winter bereikt, of vliegt de vogel toch nog verder zuidwaarts en misschien zelfs nog over de Sahara? De toekomst zal het uitwijzen.

Status 29 augustus 2023

James verliet al op 10 augustus het Zwin. Bij de laatste update van 20 augustus zaten de vogel nog samen met Wout in de Ebro-vallei nabij Tudela.

Hun wegen scheidden daar, wellicht omdat ze elkaar uit het oog verloren tussen grote aantallen andere ooievaars. Beide vogels gingen vervolgens verder zuidwaarts door Spanje, Wout een dag eerder dan voorop van James.
Op 27 augustus rond de middag bereikte Wout al de Straat van Gibraltar, en de omstandigheden waren blijkbaar gunstig om die ineens over te steken. Ongeveer een kwartier later vloog de vogel Marokko en Afrika binnen! 
Een dag later volgde James en stak ook hij de Straat van Gibraltar over. Ook James was nog niet vermoeid door de oversteek en trok zo’n 160kilometer verder, tot in de omgeving van Kénitra.

Nu zijn we heel benieuwd of James al zijn winterbestemming bereikt heeft. In de buurt van Kénitra/Rabat overwinteren immers heel wat ooievaars, voorheen ook al vogels van ons project. De zeer vroege aankomstdatum geeft echter ook nog veel ruimte om verder door te stoten en de Sahara over te steken. De voorbije jaren leek een vroege oversteek naar Marokko een goede voorbode te zijn om door te vliegen naar West-Afrika. We hebben ook al geleerd dat de vogels zich niet zomaar gemakkelijk laten voorspellen, dus laten we maar gewoon afwachten wat James gaat doen.

Status 20 augustus 2023

Wout en James stoomden sinds hun vertrek uit het Zwin op 10 augustus gestaag door Frankrijk. Ze volgden een iets oostelijker route dan Caligo, Team en Smarty, een eind verder landinwaarts. Op 19 augustus passeerden ze in de namiddag langs Bordeaux. De klassieke route langs de Zuidwest-Franse kust dus. Leuk om zien dat de beide vogels verschillende dagen samen bleven optrekken. De zender van James gaf geen heel recente signalen meer door (maar de instellingen van de zender lijken niet meteen te wijzen op problemen met de vogel), maar Wout bleef doorgaan. Hij stak op 20 augustus de Pyreneeën over naar Spanje en bereikte de Ebro-vallei ten stroomopwaarts van Tudela.

Status 11 augustus 2023

De eerste zender-ooievaars zijn vertrokken: goede reis Wout en James!

Op 10 augustus was het de eerste dag met mooi weer na een lange periode met mindere weersomstandigheden. Dat was duidelijk te merken in het Zwin: veel vliegbewegingen van ooievaars en ook van roofvogels: soorten die zonnig weer nodig hebben om van thermiek gebruik te maken om energiezuinig te kunnen vliegen. De jonge Zwin-ooievaars waren die dag herhaaldelijk in de lucht te vinden. Er hing dus wel wat spanning in de lucht. Zender-ooievaars Wout en James konden zich niet meer inhouden, en de innerlijke drang om weg te trekken was blijkbaar heel groot: iets na 12 uur vertrokken beide vogels samen zuidwaarts! Ze schoven rustig op. Iets na 17 u staken ze ter hoogte van Wervik de Franse grens over. Uit hun zender-gegevens bleek dat ze samen optrokken. Het laatste signaal kwam rond 18u30 uit Noord-Frankrijk. Opmerkelijk: Wout en James zijn allebei op hetzelfde nest geboren. Ze vertrokken samen, terwijl de andere drie zender-ooievaars niet wegtrokken, maar in het Zwin bleven.

Voor Wout en James is het Eerste Grote Avontuur begonnen! We duimen keihard dat ze een veilige eerste najaarstrek voor de boeg hebben. Verder houden we ook in de gaten wat onze andere zender-ooievaars de komende dagen gaan doen. Ook voor hen zal het vertrek vermoedelijk niet zo lang meer op zich laten wachten…